تقویت همکاری‌های استراتژیک درجهان پرچالش

پایگاه بصیرت / مصطفی علیجان‌زاده

در شرایطی که نظام بین‌الملل در حال تجربه تحولی ژرف است، سفر اخیر شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، به روسیه به نمادی از شکل‌گیری نظم جدید جهانی تبدیل شده است. این سفر که در بحبوحه تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک انجام شد، نه‌تنها عمق روابط استراتژیک بین دو کشور را به نمایش گذاشت، بلکه نشان‌دهنده اراده مشترک آنها برای باز تعریف معادلات قدرت در عرصه جهانی بود. روابط چین و روسیه در سال‌های اخیر به سطحی بی‌سابقه از همکاری رسیده است. این سفر در شرایطی انجام شد که:-تحریم‌های بی‌سابقه غرب علیه روسیه پس از جنگ اوکراین، اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داده است. -تنش‌های فزاینده چین و آمریکا بر سر تایوان به نقطه اوج خود نزدیک می‌شود و تلاش‌های غرب برای مهار قدرت‌های نوظهور شدت یافته است.-پروژه خط لوله «پاور آو سیبری ۲» با ظرفیت انتقال ۵۰ میلیارد مترمکعب گاز در سال، می‌تواند به مهم‌ترین پروژه انرژی مشترک در اوراسیا تبدیل شود. کارشناسان بر این باورند که این پروژه:وابستگی انرژی چین به تنگه مالاکا را تا ۳۰% کاهش می‌دهد. درآمدهای انرژی روسیه را در شرایط تحریم تضمین می‌کند و موازنه انرژی در اوراسیا را به‌کلی تغییر خواهد داد.-دو کشور در حال شکل‌دهی به ائتلافی از قدرت‌های غیرغربی در قالب: گسترش گروه بریکس با عضویت کشورهای جدید، تقویت سازمان همکاری شانگهای به‌عنوان آلترناتیوی برای ناتو، ایجاد مکانیسم‌های مالی جایگزین برای کاهش وابستگی به دلار هستند.-در بخش امنیتی، دو کشور بر مخالفت مشترک با گسترش ناتو به شرق، حمایت از اصل حاکمیت ملی در پرونده‌هایی مانند اوکراین و تایوان و همکاری نظامی و امنیتی در مناطق حساسی مانند آسیای مرکزی تاکید داشتند.بر اساس گزاره‌های فوق این سفر سه پیام کلیدی به جامعه جهانی ارسال کرد:1. اتحاد شرقی به واقعیتی غیرقابل انکار تبدیل شده است.2. نظم غرب‌محور در حال جایگزینی با نظام چندقطبی است.3. قدرت‌های نوظهور آماده تعریف قواعد جدید بازی هستند.سفر شی جین‌پینگ به مسکو را باید در چارچوب تحول بزرگ‌تری تحلیل کرد که در آن:قدرت از غرب به شرق در حال انتقال است، مکانیسم‌های چندجانبه‌گرایی جایگزین نظام یکجانبه می‌شوند و بازیگران غیر غربی نقش پررنگ‌تری در تعیین آینده جهان خواهند داشت.به نظر می‌رسد تاریخ در حال تکرار است، اما این بار نه به روایت غرب، بلکه با روایتی جدید که قدرت‌های شرقی در حال نگارش آن هستند. سفر شی جین‌پینگ به روسیه صرفاً یک دیدار دیپلماتیک معمولی نیست، بلکه نمادی از تحول در نظم جهانی است. در دورانی که غرب به رهبری آمریکا سعی در حفظ هژمونی خود دارد، همکاری راهبردی چین و روسیه می‌تواند یکی از تعیین‌کننده‌ترین عوامل در شکل‌دهی به آینده نظام بین‌المللی باشد. این سفر نشان می‌دهد که مسکو و پکن نه‌تنها در برابر فشارهای غرب تسلیم نشده‌اند، بلکه به دنبال بازنویسی قواعد بازی ژئوپلیتیک هستند.

منبع: سایت بصیرت